Karkonosze

(Obejmują najwyższe partie Sudetów - Karkonosze ze Śnieżką (1603 m n.p.m.), są najwyższą grupą górską w całych Sudetach. Główne ich pasmo, będące odwieczną granicą Śląska i Czech, ciągnie się na przestrzeni 36 km od Przełęczy Szklarskiej (886 m) na granicy z Górami Izerskimi po Przełęcz Kowarską (727 m), oddzielającą ją od od Rudaw Janowickich. W kierunku południowym odchodzą od niej długie ramiona, w tym m. in. graniczny między Polską a Czechami Grzbiet Lasocki (Łysina 1188 m).
Karkonosze są, jak już wspomniano, najpotężniejszym masywem w całych Sudetach. Wznoszą się one wysoko stromymi zboczami bezpośrednio nad Kotliną Jeleniogórską. Do Polski należą tylko trzy najbardziej północne grzbiety, układające się w wielki zygzak. Grzbietami tymi, prawie na całej długości, przebiega granica państwowa. Charakterystyczną cechą Karkonoszy jest zrównanie linii grzbietowej, w której z rzadka wypiętrzają się pojedyncze szczyty, strome zbocza zdobi obfita rzeźba. Występują tu głębokie doliny z kaskadami potoków oraz piękne, malownicze kotły polodowcowe, zachowujące śnieg niekiedy przez całe lato.
Najbardziej wschodnią część Karkonoszy stanowi Grzbiet Lasocki, będący jednocześnie najniższym wzniesieniem tego pasma należącym do Polski, najwyższym zaś jest Góra Borowa (1055 m n.p.m.). Grzbiet ten ciągnie się od linii doliny Bobru po przełęcz Okraj w pobliżu Kowar, gdzie załamuje się pod kątem prawie prostym, a zmieniając swój kierunek ku południowemu zachodowi, dochodzi aż do Śnieżki 1605 m n.p.m.), najwyższego szczytu Karkonoszy. Odcinek ten nosi nazwę Czarnego Grzbietu. Wśród gór budujących go dominuje Czarna Kopa (1407 m n.p.m.). W Czarny Grzbiet wcina się głęboka dolina zwana Sowią Doliną. Pomiędzy Czarnym Grzbietem a ostatnim i największym grzbietem karkonowskim znajduje się szczególnie warta obejrzenia dolina rzeki Łomniczki, zakończona dużym kotłem, po którego ścianach spada wspomniana rzeka licznymi wodospadami.
Tuż na zachód od Śnieżki rozciągła się rozległa prawierównia, tzw. Równia pod Śnieżką. Następnie teren się nieco unosi, przechodząc w szeroką zaokrągloną górę zwaną Smogornią (1489 m n.p.m.), gdzie od strony północnej lodowiec w czasie epoki lodowcowej wyżłobił dwa wielkie kotły, na dnie których znajdują się dwa stawy: Wielki i Mały, odgrodzone moreną. Jeszcze bardziej ku zachodowi, również w północnym stoku Karkonoszy, znajdują się trzy dalsze kotły lodowcowe, w stoku w pobliżu Góry Śmielec (1424 m n.p.m.) leży Czarny Kocioł zwany inaczej Jagniątkowskim, a jeszcze dalej ku zachodowi, w zboczu Wielkiego Szyszaka (1509 m n.p.m.), występują dwa bardzo piękne i rozległe kotły: Wielki i Mały oddzielone jedynie niewielką grzędą. We wnętrzu tych kotłów, eksponowanych ku północy, utrzymuje się śnieg niekiedy przez cały rok i stąd też zwykle nazywa się je Śnieżnymi Kotłami. Kotły te stanowią jedną z największych atrakcji przyrodniczych i krajoznawczych Sudetów, ze względu na malowniczy, prawdziwie górski krajobraz, jak też ze względu na nadzwyczaj interesującą przyrodę żywą.

Źródło: Kondracki J., 1996 - Geografia regionalna Polski. PWN. Warszawa
źródło: Sarosiek J., Sembrat K., Wiktor A. „Sudety” W.P. Wyd. II rok 1975