Pieniny

Pieniny są częścią formacji zwanej Pienińskim Pasem Skałkowym – wąskiego pasma skał osadowych jurajskich i kredowych, które ciągnie się ok. 600 km od Dol. Wagu na zachodzie po Ruś Zakarpacką na wschodzie. Owo pasmo skał osadowych tworzy łuk oddzielający tzw. Karpaty Wewnętrzne (m.in. Tatry) od Karpat Zewnętrznych (m.in. Beskidy). Na terenie Polski formacja ta przebiega na odcinku od okolic Czarnego Dunajca po wschodnią część Małych Pienin. Centralnym wypiętrzeniem są oczywiście Pieniny oraz Małe Pieniny.

Pieniny od Gorców oddziela dolina Dunajca, Przełęcz Snozka (Krośnicka) i dolina Krośnicy, aż do ujścia tego potoku do Dunajca w Krościenku (odcinek pokrywa się w przybliżeniu z szosą Nowy Targ Krościenko na odcinku od Dębna do Krościenka). Następnie ponownie dolina Dunajca i ciąg doliny potoku Grajcarek (w jego dolinie leży Szczawnica), zwanego także Ruskim Potokiem oraz doliny Białej Wody aż po Przełęcz Rozdziela stanowi Granicę pomiędzy Pieninami a Beskidem Sądeckim. Stąd granica państwa wyznacza kres polskiej części Pienin (po stronie słowackiej leży niewielka część tego pasma aż po miejscowość Czerwony Klasztor) do rejonu sztucznego zbiornika leżącego poniżej zapory w Czorsztynie (zbiornika wyrównawczego) tj. Jeziora Sromowskiego. Dalej granica biegnie doliną Niedziczanki, Łapszanki, Trybskiej Rzeki (odcinek ten pokrywa się z grubsza z szosą Niedzica – Trybsz) i osiąga dolinę Białki, wzdłuż której dochodzi z powrotem do Dunajca.

Pieniny składają się z trzech pasm: Pieniny Właściwe (od Czorsztyna po dolinę Dunajca) z najwyższym wzniesieniem na Trzech Koronach (982m), Małe Pieniny (od doliny Dunajca po przełęcz Rozdziela), które wbrew swej nazwie są najwyższe w całej grupie i osiągają kulminację na Wysokiej (Wysokie Skałki – 1050m) oraz Pieniny Spiskie (Hombarki) z najwyższym wzniesieniem w postaci Żaru (883m).

Główne miejscowości Pienin to oczywiście Szczawnica ze swoim uzdrowiskiem oraz Krościenko nad Dunajcem. Oprócz tego większą rolę odgrywają Czorsztyn, Sromowce oraz Niedzica. Krajobraz Pienin zmienił się znacznie po ukończeniu w 1997 roku budowy zapory w Niedzicy i wypełnieniu wodą Jeziora Czorsztyńskiego. Czas pokaże, czy spełnią się czarne scenariusze kreślone przez ekologów, którzy wskazywali, że tak duży zbiornik wpłynie znacząco na lokalny klimat i zagrozi endemicznym gatunkom występującym na terenie Pienin.
Wartość tutejszej przyrody doceniono już w XIX wieku, natomiast 1932 utworzono Pieniński Park Narodowy (wówczas Park Narodowy w Pieninach).
Pieniny są rejonem, gdzie z uwagi na liczne w tym rejonie turystyczne przejścia graniczne (wszędzie tam, gdzie spotykają się szlaki polskie i słowackie, a także przejście Dunajcem w bród pomiędzy Sromowcami Niżnymi a Czerwonym Klasztorem) nie musimy wytyczając szlaki wędrówek martwić się przebiegającą przez góry granicą państwową.

źródło: www.321gory.pl

Pieniny, zwłaszcza ich środkowa część, są jednym z najatrakcyjniejszych regionów turystycznych w Polsce. Decydują o tym walory przyrodnicze i pozaprzyrodnicze tych gór, dobra dostępność komunikacyjna oraz dobrze zorganizowana baza noclegowa i infrastruktura turystyczna. Dodatkowo na ich atrakcyjność wpływa występowanie kwaśnych, nasyconych dwutlenkiem węgla wód mineralnych zwanych szczawami, eksploatowanych w uzdrowiskach: Szczawnicy i Krościenku. Ich występowanie związane jest z procesami wulkanicznymi, zachodzącymi na granicy Pienin i Beskidów. Wulkanicznego pochodzenia są andezytowe wzgórza wzdłuż północnej granicy Pienin: Wdżar nad Przełęczą Snozka, Bryjarka nad Szczawnicą, Jarmuta nad Szlachtową.

SOKOLICA (747 m n.p.m.)

Szczyt w pn.-wsch. części Pienin Środkowych. Część Pienińskiego Pasa Skałkowego, zbudowana z odpornych na wietrzenie wapieni rogowcowych. Skalne ściany opadają prawie pionowo 300 metrową przepaścią do przełomu Dunajca. Północne stoki porasta las bukowo-jodłowy, na szczycie występują reliktowe sosny.
Położona jest na obszarze Pienińskiego Parku Narodowego. Obok Trzech Koron jest najpopularniejszym celem wycieczek turystycznych, punkt widokowy na przełom Dunajca, Pieniny Środkowe, Małe Pieniny, Magurę Spiską, Tatry Bielskie i Tatry Wysokie.

TRZY KORONY
Najwyższy (982 m n.p.m.) i najbardziej interesujący wierzchołek we właściwych Pieninach, leżący po polskiej stronie, nad lewym brzegiem Dunajca w jego biegu przełomem.

Po jego południowej stronie występuje pięć szczytowych wież skalnych, których ściany mają wysokość około 100 m i przypominają koronę. Z najwyższej wieży Okrągłej (Okrąglica, Okrúhlica) jest zachwycający widok na urwiska Przełomu Dunajca.

Na wierzchołku znajduje się galeria widokowa na 15 osób. Przy natłoku wchodzących na szczyt ludzi, można się tam zatrzymać jedynie przez 10 minut. Na północnym zboczu, pośrodku lasu, znajduje się piękna polana Pieniny, z której także roztacza się piękny widok na okolice.

źródło: www.pieniny.sk